Andrzej Mycielski (1900-1993)

Urodził się 20 XII 1900 r. w Krakowie z ojca Władysława i Felicji z Zaklików. Do dziesiątego roku życia miał prywatnych nauczycieli. Szkołę średnią ukończył w Krakowie w 1919 r., następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasie studiów miał kontakty z najwybitniejszymi uczonymi, które „[…] nie ograniczały się jedynie do wykładów czy też seminariów, do zajęć formalnie objętych planem i rozkładem godzin. Rozwijały się one również często w formie znacznie mniej oficjalnej, w ramach różnych przyjęć studenckich czy też nawet towarzyskich – w domach samych profesorów. Osobiście w latach […] studiów uniwersyteckich nie stroniłem nigdy od spotkań tego właśnie typu. Brałem udział w przeróżnych imprezach Koła Prawników i „Bratniaka”, konwersatoriach przy herbatce w saloniku starego Krzymuskiego, w podwieczorkowych sympozjach u Estreicherów czy też Zollów […]”.

Krótko po studiach w 1925 r. napisał pod kierunkiem prof. L. Jaworskiego pracę doktorską i uzyskał stopień naukowy doktora w zakresie prawa kościelnego (kanonicznego) i świeckiego (cywilnego). W 1926 r. uzupełniał swe studia w Paryżu. W 1933 r. Andrzej Mycielski ponownie wyjechał na kilka miesięcy do Francji w charakterze stypendysty Funduszu Kultury. Zaraz po powrocie habilitował się z prawa politycznego oraz nauki o państwie na wileńskim Uniwersytecie Stefana Batorego na podstawie prac: Obsada urzędu prezydenta Rzeczypospolitej oraz O przestrzennych granicach państwa w świetle krytyki Kelsena. Otrzymał veniam legendi w zakresie prawa politycznego i nauki o państwie na Wydziale Prawa i Nauk Społecznych USB i w latach 1933-1939 wykładał tam prawo konstytucyjne. W roku akademickim 1936-1937 dojeżdżał również do Warszawy, aby wykładać prawo polityczne na Wydziale Prawa UW. 1 VII 1938 r. został dodatkowo mianowany adiunktem przy Katedrze Teorii i Filozofii Prawa Uniwersytetu Wileńskiego.

Okres II wojny światowej Andrzej Mycielski spędził pod Krakowem, korzystając z pomocy rodziców. Brał udział w pracach tajnego Uniwersytetu Jagiellońskiego jako wykładowca prawa państwowego. Był członkiem AK, współpracował z redakcją „Małopolskiego Biuletynu Informacyjnego”.

Po wojnie reforma rolna pozbawiła Mycielskich z Łuczanowic majątku, zabytkowy dwór ludność rozebrała na opał. Docent Andrzej Mycielski z żoną i trójką dzieci przeniósł się najpierw do Krakowa, gdzie znalazł zajęcie wykładowcy na UJ, ale już pod koniec 1945 r. – za namową prof. Kamila Stefki – wyjechał do Wrocławia, gdzie tworzył i organizował Katedrę Prawa Państwowego (1945–1951) miejscowego Uniwersytetu i Politechniki. Od 1 XII 1945 r. pełnił funkcję profesora nadzwyczajnego (bez ostatecznego zatwierdzenia przez prezydenta), mimo spełnienia zarówno wszelkich merytorycznych, jak i formalnych wymogów. Na Wydziale Prawno-Administracyjnym prowadził wykłady z prawa konstytucyjnego i historii filozofii prawa, a na Politechnice Wrocławskiej z zakresu nauk prawnych. Od 1949 r. wykładał prawo konstytucyjne porównawcze w Wyższej Szkole Handlowej we Wrocławiu i ogólną naukę o państwie w Wyższej Szkole Nauk Społecznych w Katowicach.

Okres ten cechowała radość ocalałych z wojny, spotkania po latach, zapał odbudowy. Był to też krótki czas względnej wolności. Mycielski wspomina w swojej książce Chwile czasu minionego biskupińskie przyjęcia w różnych domach profesorskich, z tańcami do białego rana. Jednak „czujność władz komunistycznych skierowana była szczególnie na osoby o >>złym pochodzeniu społecznym”, w uniwersytecie – na kształcących kadry przyszłych prawników. 1 IX 1951 r. pozbawiono Andrzeja Mycielskiego jako „przeciwnika nowego ustroju” wszstkich funkcji administracyjnych w uczeni. Zabroniono wykładania na Wydziale Prawa, a także we wrocławskiej Wyższej Szkole Handlowej i Wyższej Szkole Nauk Społecznych w Katowicach. Dostał pracę w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu, z której zrezygnował w 28 II 1953 r. Zamieszkał pod Warszawą, zajmując się głównie publicystyką i współpracą z Zakładem Czasopiśmiennictwa PAN oraz Instytutem Wydawniczym „PAX”.

Po Październiku 1956 r. został politycznie zrehabilitowany. 1 I 1957 r. został ponownie zatrudniony na Uniwersytecie Wrocławskim w charakterze zastępcy profesora przy Katedrze Prawa Państwowego, 1 X zaś otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego tej Katedry i został jej kierownikiem. Kierował Katedrą do roku 1969, a po jej włączeniu do Instytutu Nauk Prawno-Ustrojowych (1969) pracował w Zakładzie Prawa Państwowego. Poza normalnymi wrocławskimi zajęciami obsługiwał kilka punktów konsultacyjnych Wyższego Studium Administracyjnego, prowadząc wykłady w Szczecinie, Zielonej Górze i Opolu. W 1968 r. korzystał ze stypendium Uniwersytetu Genewskiego i prowadził wykłady na Uniwersytecie Genewskim i Sorbonie w Paryżu.

2 XII 1959 r., po rezygnacji prof. S. Huberta, został wybrany dziekanem Wydziału Prawa. Ponownie powierzono mu tę funkcję 16 V 1960 r., z której zrezygnował 17 XII t.r.

W 1971 r. przeszedł na emeryturę i osiadł w Warszawie. Nie przerwał jednak działalności dydaktycznej i w latach 1976-1991 wykładał historię filozofii prawa w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie.

18 V 1990 r. został powołany na eksperta senackiej Komisji Konstytucyjnej i wziął udział w pracach nad Małą Konstytucją, uchwaloną przez sejm kontraktowy w 1992 r.

28 V 1993 r. otrzymał godność doktora honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego (promotor prof. Kazimierz Działocha).

Zmarł 6 października 1993 r. Został pochowany na cmentarzu św. Wawrzyńca przy ul. Bujwida we Wrocławiu.

Profesor Andrzej Mycielski – wspólnie z prof. K. Biskupskim – był inicjatorem i organizatorem doradczych Sesji Katedr Prawa Konstytucyjnego, które zapoczątkował we Wrocławiu w 1959 r. Stały się one trwałym forum wymiany myśli naukowej w obrębie prawa konstytucyjnego i dyskusji nad aktualnymi problemami rozwoju konstytucyjnego Polski.

Profesor A. Mycielski należał m.in. do Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, którego 27 II 1947 r. został wybrany członkiem zwyczajnym; w latach 1962-1972 pełnił funkcję przewodniczącego III Wydziału WTN, od 1986 r. był jego honorowym członkiem. Należał również do Towarzystwa Popierania i Krzewienia Nauk, Polskiego Towarzystwa Prawa Konstytucyjnego i Międzynarodo-wego Stowarzyszenia Prawa Konstytucyjnego.

W 1971 r. otrzymał nagrodę II stopnia Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego. W1980 r. został odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej, w 1981 – Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Zainteresowania naukowe prof. A. Mycielskiego obejmowały problemy filozofii prawa, teorię prawa konstytucyjnego i pozytywnego prawa polskiego, a także zagadnienia funkcjonowania parlamentu w aspekcie politologicznym i socjologicznym.

b.g.

Na podstawie:

A. Mycielski, Chwile czasu minionego, Warszawa 2012,

M.Bajer, Mycielscy,Forum Akademickie 10 październik 2012,

J. Rozynek, J.J. Ziółkowski, Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego 1948-2002, Wrocław 2002

 zdjęcia: Krzysztof Mruszczak